PRZEMOC I NIEBIESKA KARTA

Każdy człowiek ma prawo do godnego życia w szacunku i poszanowaniu bez bólu oraz cierpienia.

Bicie i poniżanie nie jest prywatną sprawą!
Okaż solidarność, nie bądź obojętny.

REAGUJ NA PRZEMOC -  jeżeli widzisz, że ktoś jest bity lub poniżany.

FORMY PRZEMOCY:

Przemoc fizyczna - naruszenie nietykalności fizycznej to każde zachowanie skierowane przeciw ciału ofiary mogące prowadzić do bólu oraz fizycznych obrażeń
 

Przemoc psychiczna - naruszenie godności osobistej, to agresywne zachowania, które mają charakter poniżający lub budzący poczucia zagrożenia i wywołują emocjonalne cierpienie lub ból
 

Przemoc seksualna – naruszenie intymności, wymuszanie współżycia seksualnego lub nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych
 

Przemoc ekonomiczna – naruszenie własności, uniemożliwienie dostępu do rodzinnych środków finansowych i możliwości ich pozyskiwania

W ramach realizacji zadań ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w Boguchwale działa Zespół Interdyscyplinarny powołany zarządzeniem Burmistrza Boguchwały. Więcej informacji na ten temat znajduje się w zakładce "Zespół Interdyscyplinarny".

Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów podejmująca się współpracy celem udzielenia pomocy osobom lub całym rodzinom znajdującym się w kryzysie i dotkniętym problemem przemocy. Działania te skierowane są na rozwiązanie konkretnego problemu. Celem głównym zespołu interdyscyplinarnego jest efektywna współpraca instytucji
 i organizacji na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie, poprzez diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku, inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą  w rodzinie, rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym, inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie, powoływanie grup roboczych, których zadaniem jest praca z indywidualnym przypadkiem

Obsługą administracyjno- programową  Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy  w Rodzinie zajmuje się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguchwale,
Plac Rynek 2 tel. 17 87 55 260.

NIEBIESKA KARTA:

Jeśli doświadczasz przemocy lub jesteś jej świadkiem, możesz zgłosić ten fakt do:

Komisariat Policji w Boguchwale
ul. Suszyckich 31
36-040 Boguchwała
tel. 17 85 83 371
lub 997, 112

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguchwale
Plac Rynek 2
36-040 Boguchwała
tel. 17 87 55 262

Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego - Iwona Kielar
Plac Rynek 2
36-040 Boguchwała
tel. 17 87 55 260

Zastępca Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Zastępca Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie - Mirosław Korczyński
36-040 Boguchwała
tel. 17 87 55 291

Gminna Komisja do Spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Boguchwale
Plac Rynek 2
36-040 Boguchwała
te. 17 87 55 262

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górnie
ul. Rzeszowska 5 (pawilon 7)
36-051 Górno
tel. kontaktowy; 518 736 839
tel. interwencyjny: 885 696 640

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
ul. Batorego 9
35-005 Rzeszów
tel. 17 85 94 823
tel.kom.519 585 388
 

NIEBIESKA LINIA :

Numer Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
tel. 800 120 002
 

Policyjny Telefon Zaufania
tel. 800 120 226
 

Dziecięcy Telefon Zaufania
tel. 800 121 212

NIEODPŁATNA POMOC PRAWNA

Mieszkańcy Gminy Boguchwała mogą korzystać nieodpłatnie z pomocy prawnej, której udzielają radcy prawni w Budynku Administracyjno-Biurowym, Plac Rynek 2 (siedziba Miejskiego Centrum Kultury):

poniedziałek 10:00 – 14:00
wtorek 10:00- 14:00
środa 14:00- 18:00
czwartek 10:00- 14:00
piątek 10:00- 14:00

W dni ustawowo wolnych od pracy punkt będzie nieczynny.

tel. 882 180 395

Informujemy również, że Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie ogłasza nabór uczestników wyrażajacych chęć udziału w I edycji programu oddziaływań korekcyjno- edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie w 2021. Celem Programu jest zmiana zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie, a w rezultacie powstrzymanie sprawców i zakończenie przemocy, a także zwiekszenie ich zdolności do samokontroli zachowań agresywnych i konstuktywnego współżycia w rodzinie.

Informujemy, że do egzemplarza Wiadomości Boguchwalskich dołączone są ulotki informacyjne odnośnie zjawiska przemocy, oraz adresów i telefonów pomocowych zajmujacych się przemocą.

Przemoc w święta

Miesiąc grudzień kojarzy się szczególnie ze Świętami Bożego Narodzenia.
To czas spokoju, rodzinnych spotkań i radosnej atmosfery. Niestety nie dla wszystkich.
W wielu domach codziennie rozgrywają się ludzkie dramaty. Problem przemocy domowej
w okresie świątecznym wcale nie łagodnieje. Policja w sprawach przemocy interweniuje cały rok. Najbardziej narażone na przemoc są osoby, które w jakiś sposób są zależne od innych oraz wymagają opieki i pomocy, czyli dzieci, osoby niepełnosprawne i seniorzy.

Alkohol w święta

Polacy przyznają, że sięgają po alkohol w święta. Mężczyźni wybierają mocniejsze alkohole głownie wódkę, kobiety wina. Niestety nie wszyscy znają umiar. Niektórzy traktują święta jako okazję do niekontrolowanego picia. Sprzyja temu dłuższe wolne od pracy. Alkohol pojawia się na świątecznych stołach również jako sposób na odstresowanie. Miewa też za zadanie zniwelowanie napięcia spowodowanego spotkaniami z rodziną, z którą nie zawsze żyje się w zgodzie i serdecznych relacjach.

Skutek nadmiernego spożycia alkoholu bywa często jednak odwrotny do zamierzonego. Alkohol spożyty w nadmiarze pozbawia hamulców, dodaje „odwagi”, wzmaga agresję co prowadzi do kłótni, awantur i przemocy. Niekiedy musi interweniować Policja. Szczególnie niepokojące jest to, że wiele osób, które spożywają alkohol w święta robi to
w obecności dzieci, które często stają się też świadkami domowych awantur.

Przemoc wobec osoby starszej

Jak zauważają pracownicy służby zdrowia co roku w okresie Bożego Narodzenia następuje wzrost przypadków, kiedy rodzina porzuca w szpitalu osobę starszą bez wyraźnych wskazań medycznych. Dlatego Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie organizuje kampanie społeczną #WspólneŚwięta. Ostatnia w 2019 roku odbyła się pod hasłem "Buduj więzi – święta spędź z bliskimi".

Rok 2020 z powodu epidemii to czas zmian i ograniczeń. Szczególnie teraz w szpitalu powinni przebywać tylko Ci, którzy naprawdę wymagają hospitalizacji i pomocy specjalistów. Niestety nie ma co liczyć na działanie „magii świąt” która spowoduje cudowną zmianę nastawienia oraz wcześniejszej negatywnej postawy wobec osoby starszej na życzliwą
i serdeczną. Bardziej prawdopodobne jest to, że osoby starsze mogą stać się ofiarami przemocy we własnym domu.

Seniorzy, którzy najczęściej są ofiarami przemocy w rodzinie to osoby w wieku 75 – 84 lata. Jest to czas w życiu, kiedy znacząco pogarsza się stan zdrowia. Osoby w podeszłym wieku, z różnymi chorobami i ograniczeniami mają mniejszą szanse na obronę i stają się „idealną” ofiarą.

Czynniki ryzyka wystąpienia przemocy w rodzinie wobec osoby starszej

• Najbardziej narażeni na przemoc są seniorzy, którzy są niepełnosprawni fizycznie lub psychicznie, cierpią na zaburzenia percepcji np. choroba Alzhaimera czy demencja;
• Częściej doświadczają przemocy osoby gorzej wykształcone i pochodzące z ubogich rodzin;
• Wpływ na wystąpienie przemocy w rodzinie mają również więzy między jej członkami oraz wyznawane wartości;
• Wzrost prawdopodobieństwa przemocy występuje, gdy w rodzinie pojawiają się stresujące wydarzenia np. przedłużające się problemy finansowe;
• Sprawcami przemocy są zazwyczaj synowie lub córki, którzy sami odchowali swoje dzieci i musieli zrezygnować ze swoich planów na rzecz opieki nad rodzicami lub teściami albo dorosłe dzieci, które jednocześnie sprawują opiekę nad własnymi dziećmi i schorowanymi rodzicami;
• Wszelkie uzależnienia opiekuna osoby starszej np. od alkoholu czy od hazardu zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy;
• Zależność sprawcy od ofiary przemocy np. lokalowa, finansowa może prowadzić do stosowania przemocy;
• Osoby starsze, które mają mało kontaktów z innymi ludźmi częściej doświadczają przemocy. Ich izolacja od społeczeństwa zmniejsza szanse, że ktoś zauważy przemoc
  i udzieli pomocy;
• Wpływ ma również historia rodziny i stosowane techniki wychowania. Dorosłe dzieci, które doświadczyły w przeszłości przemocy domowej, kiedy przejmują opiekę nad swoimi rodzicami w ramach „rewanżu” mogą stosować wobec nich przemoc;
• Czynnikiem generującym przemoc może być również kult młodości. Schorowane, potrzebujące pomocy osoby starsze nie pasują to kreowanego idealnego świata. Może to tworzyć negatywne nastawienie wobec seniorów, budzić frustracje wobec ich nieporadności co w następstwie może prowadzić do zachowań przemocowych wobec nich.

Przyczyny niezgłaszania przemocy przez osoby starsze

• Obawa, że zgłoszenie faktu bycia ofiarą przemocy ze strony najbliższych może spowodować pogorszenie nasilenie przemocy;
• Nadzieja na poprawę swojej sytuacji, wiara w to, że „on/ona się jeszcze zmieni”;
• Wstyd przed znajomymi, przyjaciółmi sąsiadami;
• Niska samoocena, która może powodować pogodzenie się ze swoim losem;
• Brak zaufania do osób i instytucji zajmujących się problemem przemocy;
• Brak lub niewystarczająca wiedza na temat czym jest przemoc oraz swoich praw;
• Nieznajomość form pomocy i miejsc, gdzie taką pomoc można uzyskać;
• Zależność od innych, w szczególności od sprawcy;
• Brak możliwości osobistego zgłoszenia problemu.

Parę słów na koniec

Niezależnie od przyczyn i sytuacji przemoc zawsze jest przestępstwem. Każdy bez względu na wiek czy stan zdrowia ma prawo do szacunku i poszanowania swojej godności. Nie tylko „od święta” ale cały rok.

Joanna Kiszka – psycholog
Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Górnie

Źródła:

• E. Jaroszewska „Starość i agresja — osoby starsze jako ofiary oraz sprawcy przemocy” Problemy Polityki Społecznej, 2012, nr 17, s. 113-129;
• D. Jaszczak-Kuźmińska, K. Michalska, „Przemoc w rodzinie wobec osób starszych
  i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu”, Warszawa 2010;
• A. Olszewska „Przemoc wobec osób starszych", Mazowiecki Centrum Polityki Społecznej, Mazowiecka Akademia Sztuki Pomagania, Warszawa;
• https://izba-lekarska.pl/monitor-lekarski/ruszamy-z-kampania-spoleczna-wspolneswieta/
• https://ddwloclawek.pl/pl/546_ciekawostka/27549_w-swieta-alkohol-leje-sie-strumieniami-pije-go-92-polakow.html.

Publikacja z cyklu artykułów edukacyjno-profilaktycznych powstałych w ramach Programu Osłonowego
„WSPIERANIE JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W TWORZENIU SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE” Edycja 2020 pt.: „Zawsze jest czas by zapobiegać przemocy”
współfinansowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Powiat Rzeszowski.

„Moja wola jest twoim pragnieniem”
- osobowość narcystyczna

Czasem spotykamy człowieka, który jest arogancki i wyniosły oraz tak zakochany w sobie, że nie widzi rzeczywistości tylko zatapia się w fantazjach o swojej wyjątkowości. On błyszczy, a reszta ma podziwiać. Gardzi innymi, jest obojętny na dobro drugiej osoby, potrafi wykorzystywać ludzi by osiągać własne cele. Kiedy zostanie skonfrontowany z rzeczywistością staje się jeszcze bardziej arogancki a wręcz wpada w wściekłość. Taka postawa i zachowanie może świadczyć o narcystycznym zaburzeniu osobowości.

Narcystyczne zaburzenie osobowości

Według podręcznika diagnostycznego klasyfikacji psychiatrycznej DSM V narcystyczne zaburzenie osobowości to utrwalony wzorzec zachowań i reakcji emocjonalnych wiążący się z poczuciem wyższości, potrzebą bycia podziwianym przez innych i brakiem empatii. Ujawnia  się zwykle w okresie wczesnej dorosłości w różnych sytuacjach.

Na narcystyczne zaburzenie osobowości wskazuje minimum pięć z poniższych kryteriów:

1. osoba  wyolbrzymia swoje osiągnięcia i talenty, oczekuje uznania własnej wyższości, niewspółmiernie do rzeczywistych dokonań, bycia traktowanym lepiej niż inni ludzie;
2. fantazjuje o nieograniczonym własnym powodzeniu, mocy, wybitnych zdolnościach, urodzie, doskonałości czy miłości idealnej;
3. przekonana jest o własnej wyjątkowości i niepowtarzalności, którą mogą zrozumieć ludzie o wysokim statusie społecznym lub z którą mogą obcować tylko inni wyjątkowi ludzie lub instytucje;
4. wymaga przesadnego podziwu;
5. ma poczucie posiadania specjalnych uprawnień, tzn. oczekuje szczególnego traktowania lub automatycznego podporządkowania się innych swoim oczekiwaniom;
6. wykorzystuje inne osoby do osiągnięcia własnych celów;
7. brak jej empatii, niechętnie rozpoznaje cudze uczucia i potrzeby;
8. często zazdrości innym lub uważa, że inni jej zazdroszczą;
9. swą postawą i zachowaniem okazuje arogancję i wyniosłość.

Odmiany osobowości narcystycznej

Niemal niespotykane jest, by ktoś prezentował jeden styl osobowości. Przeważnie osoby posiadają cechy z różnych rodzajów.

1. Osobowość narcystyczna pozbawiona zasad

Osoby z tym typem osobowości często przejawiają zachowania antyspołeczne, a wręcz przestępcze. Charakteryzuje ich brak sumienia, są pozbawieni skrupułów, skłonni do oszukiwania. Satysfakcje czerpią z upokarzania i podporządkowywania sobie innych. Zdobywają zaufanie by później móc oszukiwać. Większość z nich gardzi swoimi ofiarami.
W obliczu rzeczywistości wypierają się swoich czynów, udają grzecznych i niewinnych. Usprawiedliwiają wszystko fantazjami czy kłamstwami.  Bywają nawet wyniośli i aroganccy jakby to ofiara była winna, że nie zorientowała się wcześniej z kim ma do czynienia. Związki z innymi osobami potrafią utrzymywać do póki widzą w tym jakiś interes.

2. Osobowość narcystyczna uwodzicielska

Narcystyczni „uwodziciele” wielką wagę przywiązują do swojego wyglądu. Ich celem są często osoby naiwne czy spragnione uczuć. Początkowo może wydawać się, że pragną prawdziwego związku, jednak kiedy go mają nie przynosi im to satysfakcji. Przeważnie są niechętni prawdziwiej bliskości, wdają się w romanse. Stosunek staje się dla nich rodzajem sportu, zdobywaniem kolejnych parterów. Ich związki mają zazwyczaj charakter patologiczny, są oparte na kłamstwach, utrzymywane dopóki nie zaczną nudzić. Krytyka nie wpływa na zmianę postępowania narcystycznych „uwodzicieli”. Zarzuty odbierają jako wrogości od osób, które są po prostu „gorsze” od nich.

3. Osobowość narcystyczna kompensacyjna

U tych osób wczesne doświadczenia z okresu dzieciństwa spowodowały niskie poczucie własnej wartości. Starając się je zwalczyć uciekają w fantazje o swojej wyjątkowości i wyższości. Ich życie wypełnia pogoń za uznaniem i prestiżem. Swoim osiągnięciom przypisują wielką uwagę, starając się jednocześnie pokazać to innym np. wieszając na ścianie wszystkie swoje dyplomy. Ukrywają przed sobą jak i otoczeniem głębokie poczucie niższości. Czasami w obawie przed oceną zwlekają z podejmowaniem działań w realnym życiu. Kiedy rzeczywistość zagraża ich wyobrażeniom na swój temat stają się aroganccy, odrzucają fakty i uciekają w świat wyobrażeń.

4. Osobowość narcystyczna elitarna

Osoby z osobowością elitarną uważają się za wzór, są przekonane o swojej wyjątkowości, gardzą „zwykłymi” ludźmi. Uwielbiają popisywać się siłą, intelektem, bogactwem i demonstrować pewność siebie. Kochają rozgłos i sławę. Uważają, że przysługują im szczególne przywileje i prawa. Zabiegają o znajomości, które dają odpowiednie korzyści. Robią wszystko by chronić swoją zawyżoną samoocenę. W przypadku ujawnienia różnic pomiędzy tym jak się prezentują, a tym jacy są naprawdę, nie wycofują się lecz wyolbrzymiają swoje nawet skromne dokonania, przypisują sobie zbyt wiele zasług, czym zrażają do siebie inne osoby.

Agresja i przemoc u osób narcystycznych

Najczęściej u osób z osobowością narcystyczną ujawnia się wrogość. Zwykle jest ona maskowana i usprawiedliwiana przez pozornie racjonalne wyjaśnienia. Agresja u osób narcystycznych początkowo może być rozładowywana na rożne sposoby np. przez wysiłek fizyczny. Gdy te formy zawodzą ujawnia się wprost. Kiedy do głosu dochodzą silne emocje nienawiści i złości z równoczesnym idealizowaniem siebie, wtedy wściekłość i pragnienie zemsty mogą stać się głównym celem życia. Nadwrażliwość na odrzucenie i krytykę prowadzi zwykle do agresji i przemocy. Ofiarami aktów przemocy stają się na ogół bliskie osoby np. członkowie rodziny, znajomi.

Terapia osób narcystycznych

Osoby narcystyczne zazwyczaj nie sztukują pomocy terapeutycznej z własnej woli. Uważają, że ich problemy czy cierpienie wynikają z podłości innych, a nie z ich własnego postępowania. Interwencje terapeutów odbierają jako krytykę, dlatego najczęściej nie chcą i nie potrafią korzystać z pomocy specjalistów. Jeżeli znajdą się jednak w sytuacji terapeutycznej mogą to wykorzystać na swoją korzyść. Daje im to możliwość zaprezentowania się w wyidealizowany sposób, uzyskania podziwu i zmanipulowanie pochwał.

Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości czują się wyjątkowe, pełne zalet
i z uprzywilejowaną pozycją. Jednocześnie mają niepewne poczucie własnej wartości. Poszukują podziwu, a ciągłe pozyskiwanie pochwał, nie daje nigdy wystarczającej satysfakcji. Nie potrafią utrzymać związków na dłużej. Ich relacje są niesymetryczne, oczekują od partnera ciągłego zachwytu swoją osobą. W momencie, gdy ludzie zmęczeni taką relacją wycofują się, osoby narcystyczne za ten rozpad winią innych, sobie nie mając nic do zarzucenia.

Joanna Kiszka – psycholog
Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Górnie

Źródła:

• Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5, wyd. Edra Urban & Partner, 2018
• T. Millon, R. Davis i in. „Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie”, Instytut Psychologii Zdrowia, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 2005;
• B. Gulla „Gniew, agresja i przemoc w wybranych zaburzeniach psychopatologicznych” Uniwersytet Jagielloński, Biblioteka Jagiellońska, 2020;

Zespół stresu pourazowego

Każdy z nas doświadcza w swoim życiu trudnych sytuacji. Niektóre z nich mają charakter traumatyczny, czyli są poza naszą kontrolą, przytłaczają bądź przerażają. Najczęstszymi przyczynami traumy jest bycie świadkiem przestępstwa, przemocy, ofiarą napaści fizycznej bądź udział w zdarzeniach zagrażających życiu np. klęska żywiołowa, udział w wypadku drogowym. Niewątpliwie taką sytuacją, która może być traumatyczna, jest wojna. Obecnie niektórzy z nas goszczą u siebie osoby z Ukrainy, które w niedawnym czasie zmagały się z trudami konfliktu zbrojnego i musiały uciekać z własnego kraju. Mogą oni przeżywać szok, niedowierzanie, strach czy złość. Jednak niektóre skutki mogą być o wiele dłuższe i spowodować m.in. PTSD czyli zespół stresu pourazowego.

Charakterystyka PTSD

Zespół stresu pourazowego jest zaburzeniem lękowym, które może się ujawnić na skutek doświadczenia traumatycznego wydarzenia. Szacuje się, że występuje u około 20% osób, które doświadczyły traumy. Polega na ponownym przeżywaniu zdarzenia traumatycznego, czemu towarzyszą objawy z poniższych grup:

• uporczywe przeżywanie traumatycznego wydarzenia poprzez:
  • natrętne i powodujące cierpienie wspominania
  • koszmary związane z traumą
  • odczuwanie silnych emocji takich jak przy zdarzeniu
  • pogorszenie samopoczucia, gdy coś przypomina o traumie
• silne unikanie bodźców związanych z wydarzeniem traumatycznym poprzez:
  • unikanie myśli i emocji
  • unikanie rozmów o wydarzeniu
  • unikanie sytuacji i działań, które przypominają o traumie
  • ograniczenie odczuwania emocji
  • niepamiętanie szczegółów wydarzenia
• nadmierne pobudzenia dotyczące:
  • trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu
  • nerwowość, drażliwość, wybuchy gniewu
  • problemy z koncentracją
  • nadmierna czujność
  • nadmierna reakcja na bodźcie i zaskoczenie

W PTSD pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj po 3 miesiącach od wydarzenia traumatycznego, ale mogą wystąpić nawet po pół roku. Utrzymują się powyżej miesiąca.

Skutki PTSD

Konsekwencje wynikające z PTSD mogą wpływać na :

• zachowanie – osoba może unikać ludzi lub miejsc przypominających o traumie oraz mówienia o tym, co się stało, starać się nie spać ze strachu przed koszmarami, sięgać po alkohol lub narkotyki, aby się znieczulić, szukać sobie ciągłego zajęcia, próbować zapomnieć o tym co się stało;
• odczucia – ktoś może czuć te same doznania fizyczne, jak podczas traumatycznego wydarzenia oraz przeżywać te same emocje np.: strach, gniew, upokorzenie, odraza, mieć poczucie dysocjacji czyli oddzielenia lub oderwania od tego, co się dzieje obecnie;
• umysł – osoba może zmagać się z retrospekcjami czyli natrętnymi i mimowolnymi
  wspomnieniami traumy, wyobrażać sobie to co się stało lub może się stać, obwinianie się, że można było temu jakoś zapobiec, mieć uczucie, że traumatyczne wydarzenie ponownie ma miejsce.

Pomoc osobie z PTSD

W leczeniu zespołu stresu pourazowego zaleca się psychoterapie. Terapia ma na celu zmierzenie się ze wspomnieniami, zmianę sposobu rozumienia i oceny tego co się wydarzyło, ograniczanie szkodliwych strategii radzenia sobie oraz odbudowę życia. Czasami potrzebna jest też wizyta u psychiatry. Lekarz może przepisać leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe i stabilizujące nastrój. W obliczu mocno nasilonych objawów np. tendencji samobójczych czy nadużywania środków psychoaktywnych konieczna jest hospitalizacja. Bardzo ważne jest także wsparcie otoczenia oraz bliskich osób.

Jak pomóc osobom z Ukrainy, których gościmy u siebie

Ofiarowanie komuś bezpiecznego noclegu to bardzo dużo. Warto jednak pamiętać jeszcze o paru zasadach:

• traktuj ludzi z szacunkiem - nie dyskryminuj osób będących pod twoją opieką, upewnij się, że traktujesz osoby na równi, a w przypadku przekazywania im dalszych kontaktów, upewnij się, że będą traktowani z poszanowaniem swoich praw;
• pamiętaj o bezpieczeństwie tych, którym pomagasz – zrób wszystko, by każdy czuł sie bezpieczne, chroń przed kolejnymi cierpieniami, nie wystawiaj ludzi na dalsze ryzyko, z powodu twoich działań;
• wykaż cierpliwość i zrozumienie - powrót do równowagi po takich wydarzeniach wymaga czasu. Ktoś może potrzebować ciągłej rozmowy na ten temat. Wysłuchaj oraz unikaj rad typu „daj już spokój”, „zacznij żyć dalej”
• obserwuj i bądź przygotowany – bądź świadomy tego jakie są reakcje osób w PTSD oraz co może przywoływać traumę, nie bierz do siebie zachowań osób którym pomagasz np. zamknięcia w sobie, rozdrażnienia. Uprzedź też swoich domowników
  i przygotuj na różne emocje i zachowania;
• nie zmuszaj do rozmowy -  dla niektórych mówienie pod presją tego co się stało, może tylko pogorszyć ich samopoczucie. Daj czas. Zapewnij jednocześnie, że gdyby osoba której pomagasz chciała porozmawiać to wtedy ją wysłuchasz;
• pozwól płakać – nie uspokajaj. Płacz jest także sposobem wyrażania emocji. Emocje przychodzą i odchodzą, pojawiają się inne;
• zadbaj o siebie – pomaganie osobom w kryzysie jest wyczerpujące i stresujące. Bądź świadomy tego co działa na ciebie, nie bierz zachowań innych do siebie. Zwróć uwagę czy twoje potrzeby są zaspokojone np. sen, jedzenie. Kiedy jest to konieczne nie bój się sięgnąć po profesjonalną pomoc dla siebie lub zaproponować ją swoim gościom.

Joanna Kiszka – psycholog
Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Górnie

Źródła:

• K. Podleska „Poradnik dla osób goszczących uchodźców z Ukrainy”, Fundacja HumanDoc,
• https://www.psychologytools.com/assets/ukraine/understanding_post_traumatic_stress_disorder_ptsd_pl.pdf
• http://neuropsychologia.org/ptsd-zespol-stresu-pourazowego
• http://www.niebieskalinia.info/index.php/ofiary-przemocy/dorosly-1/charakterystyka/31-ptsd
• https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-i-zaburzenia-psychiczne,zespol-stresu-pourazowego--ptsd----przyczyny--objawy--leczenie,artykul,1587435.html